WHOIS چیست؟ معرفی پایگاه داده هوییز

WHOIS چیست؟ اگر تابحال به این فکر افتاده اید که برای کسب کار خود دامنه‌ای ثبت کنید و سایتی راه اندازی کنید و یا بخواهید با دامنه‌هایی که قبلا ایجاد شده‌اند تماس برقرار کنید سر و کار شما با سایت WHOIS افتاده است. همانطور که می‌دانید هر نام دامنه‌ای که ثبت شده، متعلق به شخصی است که آن را ثبت کرده است و امکان ثبت دامنه تکراری وجود ندارد.

پس وقتی می‌خواهید سایت خود را راه‌اندازی کنید و یک دامین برای سایت خود انتخاب کنید، لازم است در ابتدا ببینید دامینی که می‌خواهید آن را داشته باشید آزاد است یا قبلا مورد استفاده قرار گرفته است. با عملی به نام هوییز گرفتن می‌توانید این موضوع را به سادگی متوجه شوید. در ادامه می‌خواهیم پایگاه داده WHOIS را بررسی کنیم تا بدانید چه نوع اطلاعاتی در آنجا ذخیره می‌شوند، چرا این اطلاعات در دسترس هستند و چگونه می‌توانید از آنها استفاده کنید.

تعریف WHOIS

WHOIS ترکیب دو کلمه who و is است که معادل فارسی آن (آن کیست؟) معنی می‌دهد. هوییز در اصل یک پایگاه داده عمومی است که اطلاعات جمع آوری شده هنگام ثبت نام دامنه یا به روز رسانی تنظیمات DNS را در خود ذخیره می‌کند.

در تعریف دیگر می‌توان گفت هوییز یک فرایند از نوع TCP بر پایه درخواست/پاسخ است که برای به دست آوردن اطلاعات از سرویس های اینترنتی توسط کاربران استفاده می‌شود. در حال حاضر این پروتکل برای طیف گسترده‌ای از خدمات استفاده می‌شود که پرکاربردترین آن کسب اطلاعات از وضعیت یک دامین یا یک آی پی اینترنتی است. خروجی این پروتکل در قالب محتوایی قابل درک برای کاربران است.

ICANN ، که یک شرکت بین المللی برای نام‌ گذاری‌ها و IP اختصاصی است، از سال ۱۹۸۲ پایگاه داده WHOIS را تنظیم و راه اندازی می‌کند. دیتابیس WHOIS اطلاعاتی نظیر نام، آدرس، آدرس ایمیل و تلفن صاحبان دامین‌ها را شامل می‌شود و جالب اینجاست که دسترسی به این اطلاعات برای عموم آزاد است. این پایگاه داده سبب می‌شود تا صاحبان اصلی دامنه به صورت قطعی و رسمی قابل تشخیص و شناسایی باشند و همچنین سایر افراد بتوانند برای خرید دوباره و ثبت دامنه از روی اطلاعات این افراد، با آن ها تماس برقرار کنند.

داده های ثبت شده‌ای که در پایگاه داده WHOIS ذخیره‌سازی می‌شوند، در مکان‌های مختلفی نگهداری می‌شوند و توسط رجیسترها و ثبت‌کنندگان مختلف مدیریت می‌شوند.

یک رجیستری، مالک و مدیریت کننده افزونه‌های یک دامنه است، مانند Verisign که صاحب .com و .net است.

چرا پایگاه داده و سایت WHOIS ایجاد شده؟

اینترنتی که امروزه با آن آشنا هستیم بسیار عظیم است. به احتمال زیاد تقریباً هر چیزی را می‌توانید در اینترنت بیابید. اما چند‌بار به این موضوع فکر کرده‌اید که این اطلاعات از کجا آمده و چه کسی پشت آن ها است؟ با ظهور و مطرح شدن اخبار جعلی، دانستن منبع اطلاعات اکنون بیش از هر زمان دیگری دارای اهمیت است.

WHOIS در ابتدا به عنوان یک منبع بزرگ از دامنه ها در سرتاسر جهان به دموکراتیزه کردن اینترنت کمک بسیاری کرد. هرکسی، از مشاغل و شرکت‌ها گرفته تا مجریان قانون و کاربران‌، می‌تواند به پایگاه داده WHOIS دسترسی پیدا کرده و از آن استفاده کنند تا بدانند نام چه کسی پشت هر دامنه و یا هر سایت است تا بتوانند راحت تر به اطلاعات موجود در آن سایت اعتماد کنند.

فراتر از آن، بسیاری از کاربران پایگاه داده WHOIS را یک ابزار عالی برای فرصت‌های تجاری می‌دانند. برای مثال اگر به دنبال راه اندازی کسب و کار آنلاین یا راه‌اندازی وب سایت برای زمینه شغلی خود هستید ،حتما به نام دامنه نیاز دارید. ممکن است در شروع کار متوجه شوید که نام دامنه مورد نظر شما قبلاً توسط شخص دیگری ثبت شده است.

می‌توانید از پایگاه داده WHOIS برای به دست آوردن اطلاعات تماس کسی که دامنه را قبلا ثبت کرده استفاده کنید و برای خرید آن دامنه با صاحب دامنه ارتباط برقرار کنید.

چه اطلاعاتی در پایگاه داده و سایت WHOIS ثبت می‌شود؟

در هنگام ثبت دامنه، ثبت کننده باید اطلاعاتی را از خود ارائه دهد و این اطلاعات باید کاملا دقیق باشند. اطلاعات جمع آوری شده در طی مراحل ثبت دامنه شامل موارد چون: نام، نشانی، شماره تلفن و آدرس ایمیل است. صحت این اطلاعات بسیار مهم است و اگر هنگام ثبت‌نام دامنه اطلاعات غلطی را ارائه دهید، خطر از دست دادن دامنه خود را افزایش خواهید داد.

ICANN در اینباره می‌نویسد: “اگر ثبت نام کننده دامنه آگاهانه اطلاعاتی نادرست ارائه دهد و یا در طی هفت روز پس از هرگونه تغییری اطلاعات را به روزرسانی نکند و یا ظرف ۱۵ روز به استعلام صحت پاسخی ندهد، ممکن است نام دامنه تعلیق یا لغو شود.”

در دیتابیس WHOIS اطلاعات مربوط به ثبت دامنه‌های اینترنتی و به‌روزرسانی تنظیمات DNSها ذخیره می‌شود. با ورود به وب‌سایت WHOIS می‌توانید اطلاعات کلی از دامنه، مشخصات مالک دامنه شامل نام، آدرس، آدرس ایمیل و تلفن، اطلاعات مربوط به زمان ثبت و منقضی‌شدن، نام شرکت ثبت‌کننده، نیم‌سرورهای دامنه و موارد مشابه را به‌دست آورید. با استفاده از این اطلاعات می‌توانید اعتبار وب‌سایت را بررسی‌ کنید یا برای خرید و انتقال با مالک دامنه تماس بگیرید.

امنیت اطلاعات در سایت WHOIS

در قسمت قبلی اشاره شد که اطلاعات وارد شده در دسترس عموم قرار می‌گیرند ولی این اطلاعات در عین حال تا حدودی خصوصی محسوب می‌شوند و ممکن است این دسترسی عمومی برای تمامی کاربران خوشایند نباشد. در نظر داشته باشید اگر به هر دلیلی ترجیح می‌دهید که همه اطلاعات شما به راحتی قابل جستجو نباشد، گزینه هایی روی میز دارید که می‌توانید از آنها بهره‌مند شوید.

برخی از رجیسترها و ثبت‌کنندگان خدماتی تحت عنوان حریم خصوصی یا پروکسی ارائه می‌دهند که فقط اطلاعات تماس سرویس را نشان می‌دهد تا از کاربرانی که نمی‌خواهند اطلاعات شخصی آنها در پایگاه داده ظاهر شود محافظت کنند یا به جای نمایش اطلاعات تماس در نتایج WHOIS Lookup ، نام ثبت‌کننده دامنه شما نشان داده می‌شود تا اگر کسی نیاز به تماس با شما در مورد نام دامنه‌تان داشته باشد ، ثبت‌کننده به عنوان واسطه عمل کرده و درخواست ها را به شما نشان می‌دهد تا آن ها را مورد بررسی قرار دهید.

محدودیت‌های جستجو در WHOIS

پس تا اینجا متوجه شدیم که پایگاه داده WHOIS حجم عظیمی از اطلاعات در مورد نام دامنه های ثبت شده را ذخیره می‌کند، اما WHOIS محدودیت هایی نیز در جستجو دارد و گاهی همه اطلاعات ثبت شده برای هر نام دامنه را نمایش نمی‌دهد. برای مثال TLD هایی مانند دامنه com و .net همیشه اطلاعات ثبت نام خود را در پایگاه داده WHOIS خواهند داشت. اما سایر TLD ها مانند .me یا .gov اطلاعات کمتری را نمایش می‌دهند و همچنین برخی از پسوندهای دامنه مانند .asia یا .coop اجازه حفظ حریم خصوصی دامنه را نمی‌دهد.

داده های WHOIS علاوه بر شناسایی ثبت‌کننده نام دامنه، به مدیران شبکه و دیگران اجازه می‌دهد مشکلات سیستم را پیدا کرده و برطرف کنند و بدین ترتیب ثبات اینترنت را حفظ کنند. با استفاده از این داده‌ها، آن ها می‌توانند:

• در دسترس بودن نام دامنه
• مبارزه با هرزنامه یا تقلب
• تشخیص نقض علامت تجاری
• افزایش پاسخگویی ثبت کنندگان نام دامنه

را نیز مشخص کنند.

جالب است که گاهی اوقات از داده های WHOIS برای ردیابی و شناسایی ثبت‌نام کنندگان دامنه هایی که در آن ها محتوای غیرقانونی ارسال می شود یا درگیر کلاهبرداری فیشینگ هستند، استفاده می‌شود. این ها تنها چند نمونه از نحوه کمک WHOIS به حفظ یک اکوسیستم اینترنتی سالم است، البته ICANN همیشه در تلاش است سیستم WHOIS را بهبود بخشد و اذعان داشته است که تکامل اکوسیستم اینترنت چالش هایی را برای WHOIS در هر زمینه ایجاد کرده است.

جمع بندی…

اکنون که با سایت WHOIS و پایگاه داده آن آشنا شدید، در صورتی که صاحب دامنه‌ای هستید لازم است این مورد را نیز بدانید که، از آنجایی که اطلاعات ممکن است در طول زمان تغییر کنند، ICANN از ثبت‌کنندگان می‌خواهد که به هر ثبت‌نام‌کننده دامنه فرصتی سالانه برای بررسی و تصحیح نام دامنه WHOIS داده باشند.

به همین دلیل بسیار مهم است که برای حفظ دامنه خود اگر تغییری در اطلاعات داشته‌اید آن را سریعا تصحیح کنید و به درخواست‌های ثبت‌کننده خود در مورد صحت اطلاعات تماس خود پاسخ دهید تا از لغو یا تعلیق دامنه‌تان جلوگیری شود. در این مقاله از آموزش دامنه، سعی کردیم هر آنچه لازم بود درمورد چیستی و نحوه عملکرد هوییز، همچنین شیوه جستجو و ثبت دامنه در آن را شرح دهیم و امیدواریم مورد استفاده شما قرار گرفته باشد.

امیدواریم از این مقاله آموزشی زینوس وب استفاده لازم را برده باشید.